काठमाडौं, ६ बैशाख । ३५ वर्षिय नेपाली खगोलशास्त्री प्रा.डा.सुमन सत्याल सहितको ६ सदस्यीय वैज्ञानिक टोलीले गतबुधबार (बैशाख ४ गते) ‘केप्लर—४७ डि’ नामक नयाँग्रह पत्तालगाएका छन् । दुईवर्षअघि वैज्ञानिक प्रा.सत्याल सहितको अर्को टोलीले सौर्यमण्डलमा नयाँग्रह ‘ग्लिजा ८३२ डि’ पत्तालगाएको थियो ।
अमेरिकाको टेक्सास विश्वविद्यालय, आर्लिङ्गटनका प्राध्यापक सत्याल सहितको वैज्ञानिक टोलीमा सान डियागो विश्वविद्यालयका जेरोम ओरोसज र विलियम वेल्श, हवाई विश्वविद्यालयकानादेर हाघिघिपौर, ओक्लोहामा विश्वविद्यालयका बिल्लीक्वार्लस तथा नासाका वैज्ञानिक ज्याकलिस्साउएर छन । सामाजिक सञ्जाल मेसेञ्जरबाट कुरा गर्दै वैज्ञानिक प्रा.सत्यालले नयाँग्रहको बारेमा बताएकाहुन ।
वैज्ञानिक
प्रा.सत्यालकाअनुसार पत्तालागेको नयाँग्रह हाइड्रोजन र हिलियम रसायनले भरिएको पाइएकोले
यसमामानव या अन्यकुनै जीव बस्न सक्दैन । २ वटा सुर्यको वरिपरि घुम्ने ‘केप्लर—४७ डि’ मल्टीप्लानेट सिस्टम भएको पनि
वैज्ञानिक सत्यालले बताएका छन् ।
नयाँग्रह ‘केप्लर ४७ डि’ वरुण अर्थात नेप्च्युनग्रहजत्रो
करीव ५० हजार वर्गमिटर व्यासको रहेको बताइन्छ । यसअघि केप्लर—४७ बि र ४७ सी पत्तालागिसकेको पनि
वैज्ञानिक प्रा.सत्यालले बताए ।
सन् २०१० देखि टेक्सास विश्वविद्यालय, आर्लिङ्गटनमा खगोलशास्त्र विषयमा प्राध्यापन गर्दै आएका वैज्ञानिक सत्यालविगत ९ वर्षदेखि सौर्यमण्डलमा नयाँग्रहको खोजीमा सक्रिय छन् । उनी नेपाल खगोलशास्त्री समाज (नासो) का सल्लाहकार समेत हुन । रामप्रसाद सत्याल र गोमादेवी सत्यालका जेठा छोरा सुमन काभ्रे जिल्ला बाँसडोलमा ३५ वर्षअघि जन्मेकाहुन ।
वैज्ञानिक सत्यालको सहयोगमा नेपालमै पहिलोपटक त्रिभुवन विश्वविद्यालयमा खगोलशास्त्रमा स्नातकोत्तर सकेका ३ जना खगोलशास्त्री विद्यार्थीहरु सुष्माखनाल, मेघनाथ चालिसे र जिपिअधिकारीले खगोलशा स्त्रविषयमा पिएचडि शोधकार्य गरिराखेका छन् । अर्थात प्रा.सत्याल उत्त mशोधकार्यको सल्लाहकार (थेसिस एड्भाइजर ) समेत हुन ।
अमेरिकामा बसेर विज्ञान क्षेत्रमा विशिष्ट योगदान गरेवापत नेपाल
सरकारले २ वर्षअघि एकलाख रुपैयाँको राशी सहित उत्कृष्ट युवा पुरस्कारले सम्मान
गरेको थियो । राष्ट्रपति विद्यादेवी भण्डारीले उनलाई काठमाण्डौमा आयोजित एक
समारोहमा सो पुरस्कार प्रदान गरेकी थिइन् ।
The post काभ्रे जिल्लाका वैज्ञानिक सत्यालको टोलीले नयाँ ग्रह “केप्लर–४७” पत्ता लगाए appeared first on Khabar Report.